Қазақстанда индустрияландыруға бағыт алу. 1925 ж.
желтоқсанда өткен БК(б)П-ның ХІV съезінде Кеңестер Одағын индустрияландыру
бағыты белгіленді. Капиталистік шаруашылықтан ерекше, елдің
экономикалық тәуелсіздігін қамтамасыз ететін, өзіндік машина, станок жасау,
металлургия, химия, қорғаныс және басқа да ірі өнеркәсіптері бар жүйе құру
қажет делінді. Шаруашылықтың барлық салаларын соның негізінде техникалық қайта
жасақтандыру мен еңбек өнімділігін арттыру үшін бүкіл экономиканың негізі
ретінде ең алдымен ауыр өнеркәсіпті дамыту, оның шаруашылықтағы жетекшілік
рөлін бекіту арқылы шет елдермен экономикалық жарыста озып шығу мақсаты
қойылды.
Тәуелсіздік жылдарында елімізде орын алған күрделі саяси-экономикалық жаңарулар
мен өзгерулер ағымында мемлекет билігінің қайнар көзі болып табылатын
халқымыздың рухани өмірі мен діни көзқарастары да бір жағынан толығып, ал енді
бір жағынан әралуан бағыттар бойынша дамып, бүгінгі көптеген этникалық топтар
мен түрлі діндерді ұстанатын зайырлы Қазақстан қоғамы қалыптасты. Жоғарыда
айтқанымыздай, халықсыз билік болмайды, ал – дінсіз халық болмайды
Кітап мұрасы дүние жүзі
халықтарының көпғасырлық мәдениеті мен тарихын, тілі, дәстүрі мен әдет-ғұрпын
бейнелеп қана қоймай, ұжымдық естеліктің басты бөлігі болып есептеледі. Осы
асыл мұраларға байланысты біз бүгін көп қырлы көп ғасырлық дүние жүзілік өркениеттің
даму тарихын терең зерттеп, барлық адамзаттың пайдаланған таптырмас тәжірибесін
пайдалана аламыз.
Қазақстанның қоғамдық-саяси және
әлеуметтік-экономикалық өмірінде өзгерістер болып жатқанда, оның өткен тарихи
кезеңдерін түсіну мен зерттеудің маңыздылығының артатындығы белгілі. Еліміз
тәуелсіздігін алған уақыттан бергі жылдарда қоғамда көптеген өзгерістер,
жаңарулар болды. Өткен ғасырдың
соңғы онжылдығынан бері ел экономикасын қазіргі заман талаптарына сәйкес дамыту
шаралары жүргізілуде
Тақырыптың өзектілігі.
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан бергі жылдар ішінде еліміздің
кеңестік кезеңдегі тарихы туралы ақиқатты айтуға, оның әлі де толық
зерттелмеген көлеңке беттерін ашу мүмкіндігіне қол жеткіздік.Тәуелсіздіктен кейінгі уақыт ағымында үлкен бетбұрыс жасалып, демократиялық
құқықтық зайырлы мемлекет құрылды. Бүгінде Қазақстан көп ұлтты мемлекет ретінде
оны мекендейтін 130-дай халықтар мен ұлттардың өз отанына айналып отыр.
Экономикасы. Қазақстан экономикасы көне
заманнан бастап Қазан төңкерiсiне дейiнгi кезеңде көшпелi мал ш-на негiзделдi.
Мал жыл бойы өрiсте бағылады. Жер көшпелi қауымның ортақ меншiгi болып саналып,
қазақ шаруалары оны қауымдасып пайдаланды. Мал жеке меншiкте болды. Шын мәнiнде
малдың иесi жайылымға да иелiк еттi. Қазақстан Ресейге қосылған, одан
мемлекеттiлiгi жойылған кезеңнен бастап, әсiресе, 1891 ж. Дала ережесi өмiрге
енгiзiлгеннен кейiн, көшпелi ш-тың сипаты өзгердi. Тауар-ақша қатынастарының
дамуы көшпелiлердiң едәуiр бөлiгiн жерсiз қалдырды, ал шұрайлы жайылымдық
алқаптар ауқаттылардың қолына шоғырланды
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі өзі
жүргізетін операциялар бойынша ресми қайта қаржыландыру
мөлшерлемесін, сол сияқты басқа да мүдделендіру
мөлшерін белгілейді. Ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесін ақша нарығының
жалпы жағдайына несие бойынша сұраныс пен
ұсынысқа, инфляция деңгейіне байланысты белгілейді. ҚҰБ мүдделеңдіру мөлшерлемесі
саясатын мемлекеттік ақша-несие саясаты
жүзеге асырылатын аумақтағы нарықтың
мүдделендіру мөлшерлемесіне әрекет ету үшін пайдаланады
Туризм. Ұлы Жiбек жолы бойында
орналасқандықтан Қазақстан аумағындағы қалалар мен табиғаты ғажайып қорықты
жерлер ежелден саяхат және туризм нысандары болып табылған. Қазақстандағы
алғашқы туристiк ұйымдар 20 ғ-дың 20 — 30-жылдары пайда болды. 1929 ж. Алматы
қ-нда тұңғыш туристiк жорық ұйымдастырыды. Оған Г.И. Белоглазов пен Ф.Л. Савин
басқарған 17 мектеп мұғалiмдерi қатысты. Жорық Алматы төңiрегiнен басталып Есiк
к-нде (62 км) аяқталды
Қазақстан Республикасының Президенті
Нұрсұлтан Назарбаев бұған дейін Германия Федеративті Республикасына төрт мәрте
сапармен келген еді. Әр сапардың, әр кездесудің өзіндік орны бар. Әсіресе,
Қазақстан басшысының 2004 жылғы 17-20 сәуірдегі Германияға сапары жемісті
болды. Осы сапар барысында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Германияның сол кездегі
Федералдық канцлері Герхард Шредермен кең көлемде келіссөз жүргізіп,
мемлекеттердің ынтымақтастығын әрі қарай дамытуға қатысты мәселелерді
талқылады
Шырша қайшыауызының тұмсығы атына сай айқасып тұрғандықтан, ол
оның жемін оңай алуына көмектеседі. Бұл құстың ерекшелігі- көктемде
жұмыртқаламай, керісінше қақаған қаңтар айында жұмыртқалап, балапандарын
шығарады. Қоректі олаоға үнемі аталығы жеткізіп отырады. Ал аналығы
балапандарын ұядан қашан ұшырғанша шықпайды. Олар балапандарын жемсауында,ы
жібіген қарағай тұқымын құсып беру арқылы асырайды
Батыс Түрік
қағанаты. Оның Жегі қаған мен Тон-Жабғы қаған кезінде күшеюі. Қағанаттың
әлеуметтік-этникалық тарихы және саяси құрылысы, қоғамдық қатынастары, олардың
алғашқы феодалдық мәні. Көшпелі мал шаруашылық және отырықшы жер шаруашылық
тұтастығы. Қағанаттың басқа елдермен-Иран, Византия, Қытаймен байланыстары.
Батыс түрік қағанатының құлауы.
Қазақ халқы
мемлекеттік тәуелсіздігінің арқасында өзінің тарихи, рухани және мәдени
құндылықтарына ие бола бастады. Елдің бұрынғы атақты батырларына, ұлы
қайраткерлеріне және ғалымдарына іздеу салып жатырмыз. Бірнеше жыл бұрын
белгілі "Тарихи рашиди” еңбегінің авторы, әйгілі тарихшы және әдебиетші
жерлесіміз Мұхаммед-Хайдар Дулатидің сонау Кашмирде жатқан жері табылып, басына
қойылған құлпытасы анықталды
Жер күн жүйесінің басқа планеталары
сияқты әр түрлі жұлдыздардың шаңы мен газдарынан құрылған. Жердің геологиялық
жасы 4,5-5 млрд жыл деп есептеледі . Алғашқы геологиялық сатыдан бастап жер
беті материктік көтерулер мен мұхиттық ойпандарға бөлінген
ЖердіКүн жүйесінің планетасы және аспан денесі
ретінде қарастырсақ, ол диск тәрізді айналып тұрған газды - шаңды бұлттан 4,7
млрд жыл бұрын пайда болған. Қазіргі кезде осы бұлттың температурасына деген
көзқарас бойынша зерттеушілердің бірнеше тобын көрсетуге болады. Олардың бір
тобының ойы бойынша (В. Гольдшмидт, Г. Джеффрис, В.Г.Фесенков және т.б.)
протопланеталық бұлт ыстық болған десе, ал зерттеушілердің екінші тобы
(В.И.Вернадский, О.Ю.Шмидт, Р.Руби, А.П.Виноградов және т.б.) бұл бұлт суық
болған деп есептейді
Жер күн жүйесінің басқа планеталары
сияқты әр түрлі жұлдыздардың шаңы мен газдарынан құрылған. Жердің геологиялық
жасы 4,5-5 млрд жыл деп есептеледі . Алғашқы геологиялық сатыдан бастап жер
беті материктік көтерулер мен мұхиттық ойпандарға бөлінген
Жеңiл және тамақ
өнеркәсiбiнiң көптеген кәсіпорындарын жаңғыртып, қайтадан жасақтау жүзеге
асырылып жатыр. Мұны жақсы нышан деу керек, бiзде
тәуелсiздiк алған жылдарымыздың iшiнде 2003 жылы тұңғыш рет өңдеушi
өнеркәсiптiң өcу қарқыны өндiрушi өнеркәсiптiң өсу қарқынынан асып түстi.
Машина жасауда бұл көрсеткiш 20 пайыздан да артық болды
Аумағы жағынан Жапонияны Батыс Еуропадағы ең ірі елдермен және АҚШ-тың
штаттарымен салыстыруға болады. Алайда, ол құрамы мен кескін – келбеті жағынан
олардан мүлде өзгеше. Жапония төрт ірі және төрт мыңдай ұсақ аралға қоныстанған
аралдар елі. Бұл тұтасымен аралдар әлемі! Жапония салыстырмалы түрде табиғи
ресурстарға кедей де, жағалауға бай. Жағалау сызығының ұзындығы (30 мың км)
жағынан ол АҚШ сияқты үлкен елді басып озады және бүкіл Африкамен теңестіруге
болады
Тәуелсіз ел атануымыздың арқасында өшкеніміз
жанып, өлгеніміз тіріліп, жлоғымыз түгенделуде. Шәкәрім, Ахмет, Мағжан,
Міржақып, Тұрар, Мұстафа сынды арыстарымызды алыш болып ардақтап, талай
тұлғаларымызды тұғырына қондырдық. Хандарымыздың, батыр-билеріміздің қадіріне
жетіп, ұлттық салт-санамызды қайта жаңғыртқанымыз – елдігіміздің белгісі. Оған
тәубе, десеміз.
Тасыған дария тартылып, арнасына түскені сияқты 1774 жылы
қырғыз басқыншылары да тәубасына келген еді. Ресейге қарасты Еділ қалмақтары
Жоңғарияға 1771 жылы жөңкіле көшіп, жолындағы алаш баласын қырып-жойып келе
жатқанда Абылай хан бастаған қазақ қолы амалсыз қарсы көтеріліп, қырғын соғыс
болған еді. Осыны пайдаланған қырғыздар Аякөзден бергі Жетісуды, Шу, Талас
бойын, тіпті Шолаққорған, Созақты, Қаратауды басып алғанды. Сол шапқыншылықтың
белгісіндей Іле бойында және Бәйдібек баба мен Домалақ ана бейіттері маңында
Қапшағай деген екі атау қалды. Қапшығай - қырғызша шатқал деген сөз. Сондай-ақ,
Келте машат деген өзен атауы тағы қалды.
Әлеуметтік
фактыларды ғылыми бақылау мен топтастырып жіктеудің алғашқы әрекетгері біз үшін
Платонның "Республикасы" мен "Заңдарында" және
Аристотельдің "Саясатында" сақталып қалды, бірақ олардың бәрі тек
алғашқы талпыныстар болған еді.Алайда, осынау шығармаларда тұтас алғанда коғам
азаматтық қауымға немесе мемлекетке ұйымдасу ретінде қарастырылады, ал Рим
империясы заманында, орта ғасырларда және Ағартушылық ғасырларында әлеуметтік
құбылыстарды барлық ғылыми зерттеулер тым узік-узік болды. Бұл зерттеулердің
кебіреулері экономикалық, енді біреулері - заңгерлік, үшіншілері - шіркеулік,
төр-тіншілері - саяси сипатта болды
Батыс Қазақстан аймағы орталық пен
оңтүстік Қазақстан және Орта Азия мемлекеттерінің қақпасы болып табылады. Ол
республиканың солтүстік батысында орналасқан. Бай табиғи ресурстар, қолайлы
географиялық мекен, Ресей қалалары мен өзге
мемлекеттер арасындағы дамыған экономикалық байланыстар сыртқы экономикалық
ынтымақтастықтың дамуына көп септігін тигізеді
Балқаш өңірі - әрі жылы, әрі күн сәулесі көп түсетін
табиғаты жағынан Қазақстандағы тартымды жерлердің бірі. Шөлді болып келетін
қуаң дала Балқаш көлінен нәр алады. Бұл аймақ өзінің әсем көрінісімен, ерекше
өсімдіктер және жануарлар дүниесімен белгілі. ХХ ғасырдың 50-жылдарына дейін бұл жерде хайуанаттар
қожасы жолбарыс болған. Өтуге болмайтын шытырман тоғайдың арасынан жабайы
шошқаны да кездестіруге болады. Іле өзенінің атырауын секемшіл елік, сайғақ пен
қарақүйрық, түлкі мен борсық мекендейді.
Австралия
(лат. australis — оңтүстік) — оңтүстік жарты шардағы құрлық. Ол 10°41'
оңт. ендіктегі Йорк мүйісінен 39°11' оңт. ендіктегі оңт.-шығ. мүйіске дейін
және 113°05' шығ. бойлықтғы Стип-Пойнт мүйісі мен 153°34' шығ. бойлықтағы
Байрон мүйісі аралығында орналасқан. Аум. жағынан Жер шарындағы ең кіші құрлық
(7,63 млн км²). Батысы мен оңтүстігін Үнді мұхиты, шығысы мен солтүстігін Тынық
мүхиттың Тасман, Маржан, Тимор және Арафур т-дері қоршаган
Барлық заттар бөлiнбейтiн аса ұсақ
бөлшектерден – атомдардан тұрады деген ұғым ерте қалыптасқан болатын. Егер атом
шындығында заттың бөлiнбейтiн алғашқы кiрпiштерi болса табиғаттағы кездесетiн
сан алуан заттарға сан алуан атомдар сәйкес қойылуы тиiс. Бұлай болуы бiр
жағынан күмән туғызады
Жақында ғана АҚШ-та жарық көрген
Кеңес мемлекеттік қауіпсіздігінің бұрынғы генералы Павел Судоплатовтың «Особые
задания» естеліктер кітабындағы «Атомдывқ шпиондар» мақаласы батыста шу
көтерді, өйткені бұнда америкалық атом бомбасы жөнінде кеңес барлаушыларының
жетісті туралы айтылады. Батыс комментаторларына мына жайт қызуғышылық туғызды:
Судоплатов НКВД үшін «ақпарат көздері» ретінде атақты ғалымдарды – Роберт
Огенгеймер, Энрико Ферми, Нильс Бор, Лео Сицилард және Георгин Гамовты атады,
бірақ та бұны ешбір құжаттармен нақтыламаған.
Облыстың ауа
бассейні екі түрлі жолмен ( табиғи және антропогендік) ластанады. Күшті шаңды
борандар мен Маңғыстау жеріндегі тұздардың болуы ауада шаң және тұз
түйіршіктері мен тозаңдарының болуын тұрақты етеді. Антропогендік ластану өнеркәсіп пен көлік
тасымалына байланысты. Әрбір автомобиль әрбір 1км-ге орта есеппен 40г зиянды
заттар шығарады, ал облыс бойынша оның мөлшері жылына 100 мың тоннадан асып
түседі.
